සඤ්ජීව නරකය, කාල සූත්‍ර‍ නරකය, සංඝාත නරකය, රෞරව නරකය, මහා රෞරව නරකය, තාප නරකය, ප්‍ර‍තාප නරකය, අවීචි මහා නරකය යි මහා නරක අටකි. ඒවා සතරැස් ය. එක් මහා නරකයක එක් පසකින් සතර බැගින් ඔසුපත් නරක නම් වූ කුඩා නරකයෝ ද වෙති. එක් මහා නරකයක් හාත්පස ඇති කුඩා නරක සොළොසෙකි.

01) සඤ්ජීව නරකය

යමපලුන් විසින් එහි උපන් සත්ත්වයන් ගිනියම් වූ පොළොවෙහි පෙරළා කඩ කඩ කොට කපද්දීත් ඒ සත්ත්වයන් නැවත නැවත ජීවත් වන බැවින් ඒ නරකය සඤ්ජීව නම් වේ. අධික ක්‍රෝධයෙන් හා මානයෙන් අනුන් හා කෝලාහල කළෝ ද, දුබලයන් පෙලූ රජවරු හා නිලධාරීහු ද, දිළින්දන් පෙලූ පොහොසතුන් හා මැරයෝ ද, සතුන් මරන්නෝ ද සඤ්ජීවයෙහි උපදිති.

02) කාලසූත්‍ර‍ නරකය

උපන් සත්ත්වයන් ගිනියම් වූ යපොළොවේ පෙරළා දැලි නූල් ගසා සසින්නා වූ ස්ථානය කාලසූත්‍ර‍ නරකය ය. මාපියන්ට හා මිතුරන්ට ද ගුණවත් මහණ බමුණන්ට ද අපරාධ කළාහු එහි පැසෙති.

03) සඞ්ඝාත නරකය

මේ නරකයෙහි සත්ත්වයෝ නවයොදුන් ඝන යපොළොවෙහි එරී නිශ්චල ව සිටිති. එහි අහස ගුගුරන්නාක් මෙන් මහ හඬ නංවමින්් එරී සිටින නිරිසතුන් අඹරමින් පර්වතයෝ ඔබ මොබ පෙරළෙති. ඒවාට යටවී සත්ත්වයෝ සුණු විසුණු වෙති. ඇත් අස් ගවාදී සතුන්ට වද දෙමින් වැඩ ගත්තෝ ද සතුන් මැරුවෝ ද එහි උපදිති.

04) රෞරව නරකය

මේ නරකයෙහි සත්ත්වයන්ගේ සිරුරු තුළට වැද ඇතුළත දවන්නා වූ නපුරු දුමක් ඇත්තේ ය. ඇතුළත පිටත දෙක ම දවනු ලැබීමෙන් හඬන නිරි සතුන්ගේ හඬ නිරතුරු ව එහි ඇසෙන බැවින් එයට රෞරව නරකය යි කියනු ලැබේ.

05) මහා රෞරව නරකය

අතිශයින් රෞද්‍ර‍ වූ ගින්නෙන් හා දුමින් තවනු ලබන සත්ත්වයන්ගේ නිරතුරු පවත්නා මහ හඬ ඇති නිසා ද, නිරිසතුන්ගේ ශරීරවලින් ගලන ලෙයින් පිරී තිබෙන නිසා ද ඒ නරකයට මහා රෞරව නරකය යි කියනු ලැබේ. තුනුරුවන් අයත් වූ ද මාපියන් අයත් වූ ද වස්තුව පැහැර ගත්තෝ ද විනාශ කළෝ ද එහි උපදිති.

06) තාප නරකය

මේ නරකයෙහි යමපලුන් විසින් ගිනියම් වූ යපොළොවෙහි ගිනියම් වූ යහුල්වල අමුණා තබනු ලැබූ සත්ත්වයෝ ගින්නෙන් දැවෙමින් වෙසෙති. සතුන් පණ පිටින් දවා මැරුවෝ ද අනුන්ගේ ගෙවල් ගිනි තැබූවෝ ද එහි උපදිති.

07) ප්‍ර‍තාප නරකය

මෙහි ද තාප නරකයෙහි නිරිසතුන් පැසෙන අයුරින් දීර්ඝ කාලයක් සත්ත්වයෝ පැසෙති. මහා තාපන යනු ද මේ නරකයට නමෙකි. මරණින් මතු ඉපදීමක් නැත යයි මිථ්‍යාදෘෂ්ටි ගෙන පව්කම් කළ අය එහි උපදිති.

08) මහා අවීචි  නරකය

මේ නරකයෙහි එක් බිත්තියකින් නැගෙන ගින්න අනික් බිත්තිය දක්වා ගමන් කරන්නේ ය. පොළොවෙන් නැගෙන ගිනි ජාලාව උඩ පියන් පත දක්වා නගින්නේ ය. උඩ පියන් පතින් නික්මෙන ගිනි ජාලාව පොළොව දක්වා බස්නේය. සත්ත්වයෝ නිතර ම සදිසාවෙන් එන ඒ ගිනි දැල්වලින් වෙළී දැවෙන්නෝ ය. අතරක් නැති ව එහි සත්ත්වයෝ ද වෙසෙති. ගිනි දැල්වලින් හා දුක්වලින් ද සත්ත්වයන්ගේ ද අතරක් නැති බැවින් ඒ නරකය අවීචි නම් වේ.

පඤ්චානන්තර්‍ය්‍ය කර්ම කළෝ ද බෝසතුන් නැසුවෝ ද ගුණවතුන් නැසුවෝ ද චෛත්‍ය බින්දෝ ද පිළිම බින්දෝ ද බෝරුක් නැසුවෝ ද රත්නත්‍ර‍ය අයත් වස්තුව පැහැර ගතුවෝ ද මිත්‍ර‍ ද්‍රෝහීහු ද භාර්යාවන්ට අපරාධ කළෝ ද බොරු කීවෝ ද සුරාපානය කළෝ ද මිසදිටු ගතුවෝ ද එහි උපදිති.

තෙරුවන් සරණයි ..

 

සත්තිස් බෝධිපාක්ෂික ධර්ම - Meritorious Actions to be completed to be a Buddha

 සත්තිස් බෝධිපාක්ෂික ධර්ම

පඤ්ඤින්ද්‍රිය,  සද්ධින්ද්‍රිය

තථාගත ලොවිතුරා සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ නමක් ලොව පහලවීම මහා දුර්ලභ කාරනයක් වන්නේය. එවැනි සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ නමක් ලොව පහලවන්නේ දීර්ඝ කාලයකට පසුවය.සමහර කාලවල කල්ප යක් වැනි අතිදීර්ඝ කාලයකදීවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ නමක් ලොව පහලවන්නේ නැත එසේ ලෝකයේ පහලවන තථාගතයන් වහන් සේ උතුම් චතුරාර්ය සත්‍ය ය අවබෝධ කරගෙන අන් අයටද චතුරාර්ය සත්‍ය ය ධර්මය අවබෝධ කරවමින් සත්වයා සසර මහා දුක්ඛ යෙන් මුදවන සේක.

ඒ භාග්‍යවත් අරහත් තථාගත සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේගේ මහා කරුණාව මහා ආශ්චර්යය. කෝටියක් මවිවරුන්ගේ කෝටියක් පියවරුන්ගේ කරුණාගුණය එක පිඩක් කලද ඒ මහා කාරුණිකයන් වහන්සේගේ කරුණා ගුණයට සමාන කල නොහැක.

සංසාරයේ මහා දුක්ඛස්ඛන්ධය දැක දැන හැඳින එක මොහොතකුදු රැඳි නොසිටිය යූතු මෙ සසර අති දීර්ඝ කාලයක් ගමන් කරමින් සමතිසක් පාරමිතා ධර්මයන් සමිපූර්න කොට සමිමා සමිබෝධිය අවබෝධ කරගන්නේ තවත් සසර අතරමංව දුක්විඳින සත්වයා සසර මහා දුක්ඛයෙන් ගලවා ගැනීමේ පරම පවිත්‍ර මහා කාරුණික සිතිවිල්ල නිසාමය.

ඒ භාග්‍යවත් අරහත් තථාගත සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ තමන්වහන්සේ ගේ 

දිනච රියාවේ උදෑසනම මහා කරුණාසමාපත්තියට සමවැදී ලෝකය දෙස බලනසේක. එසේ ලොව දෙස බලන තථාගතයන් වහන්සේගේ මහා කරුණාවට හසුවන පිහිටක් , සරණක් ලැබිය යුතු සත්වයන් සොයා සිය පයින්ම වැඩමකොට මහාකරුණාවෙන් ඔවුනට පිහිටවන සේක. සරණවන සේක.සසර දුකින් මුදවන සේක.

සෝපාක , සූනිත වැනි සැඩොල් කුලයෙහි ඉපිද දුක්වින්දෝ ඒ මහා කරුණාව නිසා මෙලොව සැනසිල්ල පමනක් නොව සසර මහා දුක්ඛයෙ න්ද නිදහස්වු මහා රහතන්වහන්සේලා බවට පත්වූහ.ස්වාමිදුවගේ තාඩනපීඩන ඉවසිය නොහැකිව සියදිවි හානිකරගන්නට උත්සාහ කල රජ්ජුමාලාවෝ උත්තමවූ සෝවාන් මාර්ග ඵලයට පත්ව සසර මහා දුක්ඛය නිමා කලහ. තමන්ගේම මව මරා අවීචීයෙහි සීමා රහිත මහා දුක්ඛයට පත්වන්නට ගිය අංගුලිමාල

නික්ලේශී මහා රහතන්වහන්සේ නමක් බවට පත්විය.

ඒ භාග්‍යවත් අරහත් තථාගත සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේගේ එකී මහා කරුණාව සම කල හැක්කේ එවැනිම තථාගත ලොවිතුරා සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ නමකගේ මහා කරුණාවටම පමනක් වන්නේය .එහෙත් එවැනි ලොවිතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ නමක් මේ මහා පොලොවෙහි එක් වරකට දෙනමක් පහලවන්නේ නැත .ඒ තථාගතයන් වහන්සේ ගේ මහත්වු ගුණ කදම්බය මහා පොලොවටද දරාගැනීමට නොහැකි හෙයිනි.

තුන්ලොවක් ආලෝකමත් කරමින් සියලු සත්ව යාටම ධර්මයේ සැනසිල්ල ලබාදෙන්නට ලොව පහලවන තථාගත සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහ න් සේ නමකගේ ලොව පහලවීම මහා දුර්ලභ කාරනයක්" .කිචිඡෝ බුද්ධාන උප්පාදො" බුදු රජාණන් වහන්සේ නමකගේ ලොව පහලවීම මහා දුර්ලභ කාරනයක් .සමහර කාලවල බුදු රජාණන් වහන්සේ නමක් කල්පයකටවත් ලෝකයේ පහලවෙන්නේ නැහැ. එහෙම වුනත් මේ කල්පය තුල බුදු රජාණන් වහන්සේලා පස්නමක්ම පහල වෙනවා .සිවිවෙනුවට පහලවෙන්නේ ගෞතම තථාගත ලොවිතුරා සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ .

"බුද්ධෝහං බෝධයිස්සාමි

මුත්තෝහං මොචයෙපරෙ

තිණ්නොඝං තාරයිස්සාමි

සංසාරෝගා මහබිභයා"

"මම බුදුබව අවබෝධ කරගෙන සසර දුකින් මිදෙමි.අන්අයද සසර දුකින් මුදවමි".එම උදාර තර පැතුම සාක්ෂාත් කරගැනීම සඳහා මහා දුක් ඇති මේ මහා සංසාර සාගරයේ ගමන් කල ගෞතම ලොවිතුරා සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ තමන්වහන්සේ පන්ලක්ෂ දොලොස් දහසක් තථාගත ලොවිතුරා බුදුරජාණන් වහන් සේලා දැක තිබෙනවා .එක් බුදුරජාණන් වහන් සේ නමක් පහල වෙන්නට කොපමණ කාලයක් ගතවෙනවාද? දීර්ඝ කාලයක්.නමුත් තමන් වහන්සේගේ උත්සාහය අඩුවන්නේ නැහැ.පසු බසින්නේ නැහැ .ඒ සියලු ලෝක සත්වයා කෙරෙහි ඇත්තාවු මහා කරුණාව නිසාමයි.

ඒ ලොවිතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ නමකගේ මහා කරුණාව සමාන කලහැකි තවත් කෙනෙ ක් මේ ලෝක ධාතුවෙහි නැහැ.ස්වකීය දරුවන් කෙරෙහි මවකගේ කරුණාව කොපමණද? පියෙකුගේ කරුණාව කොපමණද?අසීමිතයි නමුත් එවැනි කෝටියක් මවිවරුන්ගේ , එවැනි කෝටියක් පියවරුන්ගේ කරුණා ගුණය එක පිඩක් කලද තථාගත ලොවිතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේගේ මහා කරුණාවට උපමා කරන්නට බැහැ.

මේ ඝෝරකටුක භයානක සසර දුකින් සත්වයා මුදවා ගැනීම සඳහා තථාගත ලොවිතුරා බුදු රජාණන් වහන්සේ තමන්වහන්සේගේ බාහිර වස්තු නිරපේක්ෂව දන් දෙනවා.එය හඳුන්වන් නේ "පාරමිතා" කියලා එවැනි පාරමිතා දහයක් තථාගතයන් වහන්සේ සමිපූර්ණ කරනවා. තමන්වහන්සේගේ ශරීර අවයව නිරපේක්ෂව දන් දෙනවා. එය උපපාරමිතා කියලා හඳුන්වන වා.එවැනි උපපාරමිතා දහයක් තථාගතයන් වහන්සේ සමිපූර්ණ කරනවා. සසර දුකින් සත්වයා මුදවාලීම සඳහා තථාගතයන් වහන්සේ තමන්වහන්සේගේ සමිපූර්ණ ශරීරයම කැප කරනවා. දන් දෙනවා

එය" පරමත්ථ පාරමි " කියලා හඳුන්වනවා එවැනි පරමත්ථ පාරමී දහයක් තථාගතයන් වහන්සේ නමක් සමිපූර්ණ කරනවා. මේ ආකාරයට තථාගත ලොවිතුරා සමිමා සමිබුදු රජාණන් වහන්සේ නමක් සමිමා සමිබුදු බව ලබාගැනීමට සමතිසක් පාරමිතා ධර්මයන් සමිපූර්ණ කරනවා.

එවැනි සමතිසක් පාරමිතා ධර්මයන් සමිපූර්ණ කල ගෞතම ලොවිතුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ මම සරණයමි . 

දෙවනුවද සරණ යමි .

තෙවනුව ද සරණ යමි.

ඉදින් මේ ආකාරයට තථාගතයන් වහන්සේගේ අනන්ත ගුණ මෙනෙහි කරමින් සද්ධින්ද්‍රිය දියුණු කරගැනීමට නිවන් මග ගමන් කරන සත්පුරුෂයෝ උත්සාහ දරත්වා !